اکراه در معامله :
یکی از مهمترین شرایط اساسی صحت معامله این است که دو طرف قرارداد به اینکه قصد بستن قرارداد را دارند یا نه و آیا با مقیاس های مالی آنها همخوانی دارد یا خیر، فکر کنند و بعد از اینکه قصد و تصمیم خود را در این باره به نتیجه رسانند و خواستند که معامله را منعقد کنند، رضایت خود را اعلام کنند. طرف قرارداد باید رضایت خود را به صورت واضح و مشخص بیان کند. این موضوع نتیجه اصل حاکمیت اراده و آزادی اراده در قراردادهاست که بنابرآن هیچ کس نمی تواند دیگری را وادار کند که اقدامی را بر خلاف میل باطنی اش انجام دهد. بنابراین در صورتی که کسی بدون آزادی اراده خود معامله ای منعقد کند و معامله اکراهی یا معامله اجباری ببندند، شرایط حقوقی متفاوتی خواهد داشت.
معامله اکراهی قراردادی است که در آن شخص تحت تاثیر تهدید، قرارداد را امضا کند. در واقع در این معامله تهدیدی صورت می‌گیرد که آنچنان موثر است که باعث می‌شود فرد از جان و مال و ناموس و آبروی خود بترسد و برای حفظ آن‌ها اقدام به بستن قرارداد کند.
در اینکه چه تهدیدی موثر می‌باشد عوامل مختلفی اثرگذار است مثل سن، شخصیت و زن و مرد بودن و و مواردی از این دست.

این موضوع در ماده ۲۰۲ قانون مدنی نیز مورد اشاره قرار گرفته و در مورد اکراه آمده است: ” اکراه به اعمالی حاصل می‌شود که موثر در هر شخص با شعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی که عادتاً قابل تحمل نباشد. ”

اگر شخصی با اکراه اقدام به انعقاد معامله‌ای کند، چنین قراردادی غیرنافذ است. علت غیر نافذ بودن این قرارداد این است که فرد در این حالت قصد بستن قرارداد را حتی به واسطه تهدیدی که شده و شرایطی که در آن قرار گرفته است را دارد، اما برای این کار رضایت ندارد.

نتیجه نداشتن رضایت برای بستن معامله، عدم نفوذ قرارداد است. عدم نفوذ قرارداد باعث می‌شود بعد از اینکه شرایط اکراهی از بین رفت، شخصی که اکراه شده است بتواند با رضایت درباره اینکه می‌خواهد معامله‌ای که بدون رضایت بسته است را بپذیرد یا رد کند، تصمیم بگیرد.

در شرایطی که اکراه شونده به طور کلی فاقد اراده باشد، معامله باطل و مشمول موارد بطلان قرارداد است.
بنابراین:
منظور از شخص مکره شخصی است که اشتیاقی به انجام معامله ندارد هرچند تصمیم می گیرد بنا به دلایلی معامله کند و آن را اجرا می کند. مکره به خاطر دفع تهدید عقد می بندد و موقعی که عقد می بندد قصد انشا دارد هر چند تمایل و رضایتی نداشته باشد. بلاخره تصمیم می گیرد برای فرار از تهدید معامله کند.
بنابراین عقد اکراهی باطل نیست زیرا به قصد فرد صدمه ای وارد نمی شود.
البته تا وقتی که اکراه قصد را زایل نکند. اما اگر اکراه به حدی باشد که قصد را زایل کند، عقد به دلیل اینکه مکره در این حالت حتی قصد انشای عقد را هم ندارد باطل است.
*کلام آخر:
بهترین وکلا و مشاوران موسسه حقوقی قائم مقام آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی به سوالات و مشکلات شما، پیرامون معامله اکراهی پاسخ بدهند.