درخواست تعیین داور

درخواست تعیین داور از دادگاه چگونه و در چه شرایطی انجام می‌گیرد؟
امروزه پرونده‌های قضایی در محاکم و دادگاه‌ها به‌قدری زیاد شده است که دغدغه اصلی مسئولان قضایی کشور، سرعت بخشیدن به حل‌وفصل این پرونده‌ها و اختلافات حقوقی بین افراد است. یکی از راه‌های مؤثر در سرعت بخشیدن به رسیدگی و حل اختلاف، داوری است که باعث ایجاد نظم عمومی، نظم حقوقی و کاهش بار مسائل حقوقی و قضایی می‌شود.
داوری چیست؟
داوری به‌عنوان یک نوع دادرسی به‌صورت اختصاصی شناخته می‌شود. بر اساس مفاد ماده 477 قانون آیین دادرسی مدنی کشور، داوران در رسیدگی به پرونده‌ها و صدور رأی، از تشریفات قانون آیین دادرسی تبعیت نمی‌کنند؛ اما لازم است که به قوانین مربوط به داوری پایبند باشند.

شأن اصلی داور، حل‌وفصل اختلاف با توجه به قرارداد داوری منعقدشده است. هرچند که رأی داور باید با موازین حقوقی مطابقت داشته باشد؛ اما در یک سری شرایط خاص رأی داور قابل اعتراض است. مواقع و شرایطی که می‌توان به رأی داور اعتراض کرد، در ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی کشور ذکر شده است.
نحوه تعیین داور
داور یا داوران می‌توانند توسط طرفین دعوا انتخاب شوند که این امر می‌تواند قبل یا بعد از بروز اختلاف صورت بگیرد. همچنین، این امکان وجود دارد که انتخاب داور به شخص ثالث سپرده شده و یا در مواردی، افراد تعیین داور را از دادگاه درخواست نمایند. بنابراین به‌طور کلی داور برای رسیدگی و حل اختلاف به سه صورت می‌تواند انتخاب شود:

۱-تعیین توسط اصحاب یا طرفین دعوا؛
۲-تعیین توسط شخص ثالث؛
۳-تعیین توسط دادگاه.
آیا داور می‌تواند از رسیدگی امتناع کند؟
در زمان بروز اختلاف، باید هریک از طرفین دعوا که داور اختصاصی خود را معرفی کرده‌اند، بتوانند قبولی داور یا داوران را بگیرند. کسانی که به‌عنوان داور توسط طرفین انتخاب می‌شوند، در قبول و عدم قبول مسئولیت داوری مختار بوده و می‌توانند آزادانه و بدون هیچ اجباری در مورد آن تصمیم بگیرند؛ اما این افراد درصورتی‌که داوری را بپذیرند و بدون عذر موجه از صدور رأی خودداری نمایند، علاوه‌بر جبران خسارات وارده به طرفین، تا 5 سال از حق انتخاب شدن به‌عنوان داور محروم خواهند بود.
اشخاصی که نمی‌توانند داور باشند

اشخاصی که کمتر از 25 سال سن دارند.
اشخاصی که در موضوع مورد اختلاف ذی‌نفع باشند.
اشخاصی که با یکی از طرفین اختلاف، رابطه فامیلی داشته باشند (رابطه فامیلی تا درجه دوم از طبقه سوم).
اشخاصی که قیم یا کفیل یا مباشر امور یکی از طرفین اختلاف باشند.
اشخاصی که خودشان یا به‌واسطه همسر به‌عنوان وارث یکی از طرفین به حساب آیند.
کارمندان دولت در حوزه مأموریت خود.
شرایط داور
داوری که برای حل اختلاف طرفین انتخاب می شود باید شرایط زیر را دارا باشد:

۱-اهلیت قانونی داشته باشد یعنی بالغ، عاقل و مختار باشد و سفیه و دیوانه و کودک و در یک کلام از نظر قانونی محجور نباشد.

۲- بموجب حکم قطعی دادگاه از داوری محروم نشده باشد.

۳- قاضی یا کارمند اداری شاغل در دستگاه قضایی نباشد.

۴- نفعی در دعوا نداشته باشد.

۵- سن داور کمتر از بیست و پنج سال تمام نباشد.

۶- کارمند دولتی شاغل در حوزه محل بروز اختلاف نباشد.

۷- از خویشاوندان نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم یکی از طرفین دعوا نباشند.

۸- بین خودشان یا همسرشان یا یکی از خویشاوندان نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم آنها با یکی از طرفین اختلاف یا بستگان نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم ایشان، پرونده کیفری یا حقوقی در گذشته یا در زمان اختلاف وجود نداشته باشد.
نقش وکیل در درخواست تعیین داور

باید دید آیا باتوجه به مواردی که گفتیم نیاز به حضور وکیل داوری جهت درخواست تعیین داور وجود دارد یا خیر؟

مسلما باتوجه به اینکه تعیین داور از مسائل مهم داوری است و هرگونه مشکل و اشتباه در انجام آن ممکن است قرارداد داوری و یا نظریه داوری را از درجه اعتبار ساقط کند،

حضور و مداخله یک وکیل متخصص در حوزه داوری بسیار سودمند و گره گشا و حتی ضروری خواهد بود. بنابراین می توان در زمان نگارش قراردادی که داوری در آن لحاظ می شود و یا جهت تنظیم و ارسال اظهارنامه معرفی داور و در مرحله بالاتر در انتخاب داور توسط دادگاه از همراهی یک وکیل مجرب دادگستری بهره برد.
نمونه دادخواست تعیین داور طرف مستنکف

با سلام

احتراماً به استحضار می رساند:

به موجب مفاد ماده ………. بند ………. قرارداد شماره ……. مورخ …… تنظیم شده فی مابین اینجانب و خوانده مقرر گردید که در صورت بوجود آمدن اختلاف، به وسیله ارجاع به داوری (سه نفره) حل و فصل شود. پس از بروز اختلاف اظهارنامه ای به شماره …… تاریخ …….